İsrail güçlerinin Gazze Şeridi’ne taarruzları bir yılı aşkın vakittir şiddetlenerek devam ederken, Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) ‘savaş sonrası’ Gazze’de, ıslahat yapılmış bir Filistin İdaresi bölgenin yönetimini devralana kadar oluşturulacak bir süreksiz hükümette yer almak için İsrail ve ABD ile görüşmeler yaptığı tez edildi.
Reuters haber ajansının yapıldığı ileri sürülen görüşmelere aşina 10’dan fazla yabancı diplomat ve Batılı yetkiliye dayandırdığı haberine nazaran, perde ardında yapılan kelam konusu görüşmeler, başka ülkeler de dahil olmak üzere BAE ve ABD’nin, İsrail ordusu çekildikten sonra ve bir Filistin idaresi bölgenin yönetimini devralabilene kadar Gazze’deki idare, güvenlik ve yine inşasını denetlemesi mümkünlüğünü da içeriyor. Kelam konusu görüşmeler özel olduğu için kimliklerinin paylaşılmasını istemeyen kaynaklar, bir yılı aşkın müddettir devam eden savaşın akabinde İsrail’in Gazze konusunda kendi vizyonunu ortaya koyma konusunda isteksiz olduğunu, milletlerarası toplumun da uygulanabilir bir plan ortaya koymakta zorluk çektiğini anlattı. Diplomat ve yetkililer, Abu Dab idaresi ile görüşmelerden çıkan fikirlerin ayrıntılarının şimdi ortaya çıkmadığını ve kelam konusu fikirlerin resmi, yazılı bir plan haline getirilmediğini ya da rastgele bir hükümet tarafından kabul edilmediğini belirtti.
BAE’DEN İŞTİRAK İÇİN 3 ŞART
Kaynaklara nazaran, BAE, perde gerisinde yapılan görüşmelerde, reforme edilmiş bir Filistin Yönetimi’nin, bağımsız bir Filistin devletinin himayesinde Gazze ile birlikte işgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’ü yönetmesini savunuyor. İsrail ise kamuoyuna yaptığı çeşitli açıklamalarda bu türlü bir ihtimali reddetmiş durumda. Reuters’a konuşan BAE’li bir yetkili, “BAE, Filistin Yönetimi’nde kıymetli bir ıslahat yapılmasının, güçlendirilmesinin ve bir Filistin devletine giden muteber bir yol haritasının tesisinin olmadığı rastgele bir plana katılmayacak” sözlerini kullandı. Yetkili, “Halihazırda eksik olan bu elementler, rastgele bir (savaş) sonrası Gazze planının başarısı için temel ehemmiyete sahip” dedi.
BAE’DEN ‘ÖZEL ASKERİ ÜSTLENİCİ’ ÖNERİSİ
Ajansa açıklama yapan bir ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, aralarında Birleşik Arap Emirlikleri’nin de olduğu pek çok ülkeyle görüşmeler yapıldığını, bu görüşmelerin idare, güvenlik ve yine inşa ile ilgili olduğunu, pek çok taslak teklif, plan ve fikrin ortaklar tarafından ortaya konulduğunu söyledi. ‘Özel diplomatik konuşmalar’ konusunda daha fazla yorum yapmayı reddeden bakanlık sözcüsü, “Bunlar, ileri gerçek en âlâ yolu ararken devam eden istişari tartışmalardır” diye konuştu. İsrail Başbakanlık Ofisi, haber için yorum yapmayı reddederken, Filistin İdaresi de Reuters’ın sorularına cevap vermedi.
Dört diplomat ve Batılı yetkili, BAE’nin, Filistin Yönetimi’nin reforme edilmesinin yanı sıra Gazze’de savaş sonrası barış gücünün bir kesimi olarak özel askeri yüklenicilerin kullanılmasını önerdiğini anlattı. Öbür kaynaklar da bu güçlerin kullanılması da dahil BAE’nin savaş sonrasına ait teklifleri konusunda bilgilendirildiklerini doğruladı.
Diplomatlar ve Batılı yetkililer, bu çeşit yüklenicilerin kullanılmasının Batılı ülkeler ortasında telaş yaratabileceğine dikkat çekti. ABD ve diğer hükümetlerin kullandığı kelam konusu özel askeri üstleniciler, Irak ve Afganistan da dahil olmak üzere daha evvel azap, insan hakları ihlalleri ve çok güç kullanımı üzere suçlamalarla karşı karşıya kalmıştı. BAE yetkilisi, kelam konusu güçlerin kullanımına ait soruyu cevapsız bıraktı.
‘İSRAİL, BAE’NİN SAVAŞ SONRASI GAZZE’DE DAHLİNİN OLMASINI İSTİYOR’
Siyasi kurumları dahil Gazze’nin tekrar inşasının yıllar alacağı ve milyarlarca dolara mâl olacağı iddia edilirken, iki eski İsrailli yetkili, BAE her ne kadar İsrail ordusunun hareketlerini ve İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun kendisini eleştiriyor olsa da İsrail’in tekrar de BAE’nin savaş sonrası Gazze’de dahlinin olmasını istediğini anlattı.
Reuters, kelam konusu planlardan Hamas’ın bilgisi olup olmadığını Hamas’ın üst seviye isimlerinden Besim Naim’e sordu. Naim, savaştan sonra Gazze’nin ‘yabancı müdahale’ olmadan ‘belirgin biçimde Filistinli’ olması gerektiğini söyledi.
BAE’DEN ‘YENİ BAŞBAKAN’ TALEBİ
Ajansın haberine nazaran, Körfez ülkesi, yalnızca Filistin Yönetimi’nin daveti ve ABD’nin de dahliyle savaş sonrası milletlerarası bir misyona asker gönderebileceğini belirtiyor. BAE, ayrıyeten, Filistin Yönetimi’nin yeni bir başbakanı olması davetinde bulunuyor. Diplomatlar ve yetkililere nazaran, BAE’li yetkililer, perde ardında yapılan görüşmelerde Filistin İdaresi’ni sık sık yolsuzluk ve ehil olmamakla eleştiriyor.
Filistin Yönetimi’nin mevcut başbakanı Muhammed Mustafa mart ayında vazifeye gelmiş ve Filistin Yönetimi’nin içinde ıslahat yapma taahhüdünde bulunmuştu. BAE’li yetkililer ise ABD’de eğitim görmüş eski bir Dünya Bankası çalışanı olan eski başbakan Salam Fayyad’ın Filistin Yönetimi’ni idare etmek için emniyetli bir isim olduğunu söz ediyor.
2007 yılında başbakan olarak vazifeye başlayan Salam Fayyad, 2013 yılında Filistin Yönetimi lideri Mahmud Abbas ile karşıt düştükten sonra vazifesinden istifa etmişti. Reuters, hususla ilgili görüşüne başvurmak üzere bağlantıya geçmeye çalıştığı Fayyad’a ulaşamadığını aktardı.
(REUTERS)