ASLIHAN ALTAY KARATAŞ / Ankara – NATO üyeliğine karşı Türkiye’nin çekincelerini aşmak isteyen İsveç, son devirde adımlarını sıklaştırdı. Yeni kurulan hükümetin Başbakanı Ulf Kristersson, Türkiye’ye geliyor.
Kristersson’dan evvel geçtiğimiz hafta Türkiye’ye gelen NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmüş ve “Zamanı geldi, Finlandiya ve İsveç’in tam üye olmaları gerekli” bildirisini vermişti.
İsveç Başbakanı’nın ziyaretinin ana gündeminde de İsveç’in NATO üyeliğinin TBMM’de onaylanması isteği bulunuyor.
2 ülkeden ret
İttifakın 30 üyesinden Türkiye ve Macaristan dışındaki ülkeler onay sürecini tamamladı. Macaristan, Aralık ayı içinde sürecin tamamlanmasının öngörüldüğünü duyururken, Türkiye 3’lü muhtıradaki koşulların yerine getirilmesi için somut adımların atılması beklediğini tekrarladı.
Madrid’deki NATO Zirvesi’nde imzalanan 3’lü Muhtıra’dan sonra İsveç birinci adımını, 2019’dan bu yana uyguladığı silah ambargosunu kaldırarak atmıştı.
Ardından terörle çaba konusunda çıkarılan yeni maddeyle muhtıranın hayata geçirilmesi istikametinde değerli bir evre daha kat etmişti.
Ancak terör suçlularının iadesi sürecinde bir gelişme yaşanmaması ve terör örgütü mensuplarının İsveç’in başşehri Stockholm’de terör örgütü YPG/PKK yandaşlarının yaptığı şovlar Türkiye’nin yansısını çekti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO üyeliği için parlamento onayı gerektiğini vurgulayarak “NATO sorununda de İsveç ve Finlandiya terörle uğraşta net, somut ve kararlı adımlar atana kadar duruşumuzu muhakkak değiştirmeyiz” ihtarını yaptı.
Güvenlik vurgusu
İsveç’teki hükümet değişikliğinin akabinde terörle çaba konusunda gelen olumlu açıklamalar Ankara’da memnuniyetle karşılandı. Kristersson, başbakanlık koltuğuna oturur oturmaz Cumhurbaşkanı Erdoğan’a bir mektup gönderirken, verdiği “Türkiye’nin güvenlik problemlerini çok ciddiye alıyoruz” iletisiyle, NATO üyeliği konusunda görüşmeye hazır olduklarını belirtmişti.
SOMUT ADIM BEKLENTİSİ
İsveç Başbakanı, bugün Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde Erdoğan’ın konuğu olacak. Erdoğan, resmi karşılama merasiminden sonra görüşeceği Kristersson ile ortak basın toplantısı da düzenleyecek.
İsveç’in NATO’ya üyelik sürecinin ana gündem olacağı görüşmede Erdoğan’ın Kristersson’a, Türkiye’nin terörle çabada atılmasını beklediği adımları ve iadesini talep ettiği terör hatalılarını hatırlatması bekleniyor. Başbakanın ziyaretinden evvel İsveç hükümetinden gelen sıcak bildiriler, 3’lü Muhtıra’daki koşulların karşılanması istikametinde somut adımların atılması beklentisini artırdı.
Kristersson, son yaptığı açıklamada Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’dan NATO mutabakatıyla ilgili yükümlülüklerini yerine getirmesini beklemesini son derece “haklı” olarak nitelendirdi ve “Türkiye’nin memleketler arası terörizm ile uğraşına hürmet duyuyoruz” dedi. İsveç Dışişleri Bakanı Tobias Billstrom de, YPG’ye ait soruyu yanıtlarken benzeri iletiler vererek “PKK ve bu tertipler ortasında Türkiye ile ilgilerimizi zedeleyecek kadar fazla yakınlık bulunuyor. İsveç’le bu örgüt ortasında bir uzaklık olması önemli” sözlerini kullandı.
UZMANLAR, KRİSTERSSON’UN ZİYARETİNİ MİLLİYET’E YORUMLADI:
‘PKK’ya baskıyı artıracak’
SETA Terör Uzmanı Murat Aslan, gelinen noktaya ait Milliyet’e yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:
“İsveç’te iktidar değişikliğiyle PKK ve sempatizanlarını tolere eden zihniyet yeni bir bakış açısı olan hükümete misyonu devretti. Hükümet değişikliği bu türlü bir görüş değişikliği için fırsat. İsveçliler de bu fırsatı uygun kullanmaya çalışıyorlar. Zira Rusya’nın yarattığı güvenlik baskısı ülkeleri kaygılandırıyor. Değerlendirmem şu: PKK’ya yönelik, bilhassa İsveç vatandaşı olmayanlara yönelik basıncı artıracak. PKK’nın İsveç içerisindeki faaliyetlerine yönelik ikaz ve sınırlama eğilimi güçlü bir biçimde harekete geçirilebilecek. Üye olduktan sonra ne olacak? Asıl sorun o. İmzalanmış olan protokol çerçevesinde İsveç ve Finlandiya’nın geriye gerçek dönüşü, yani PKK’yı tekrar tolere edecek seviyeye dönüşü engelleyecek bir yükümlülüğü yazılı olarak iç düzenlemeyle hayata geçirmesi gerekiyor.”
‘Biraz vakte muhtaçlık var’
Uluslararası Alakalar Uzmanı Can Acun, şunları söyledi: “İsveç’te yeni bir kabine oluştu ve Türkiye ile alakaları görece uygunlaştırmak istiyorlar. Kısmen bir optimistlik içindeyim. PYD/YPG’nin PKK ile münasebetini kabul etmeleri, bu tarafta bir hareket biçimi benimseyeceklerini bize gösteriyor. Anladığım kadarıyla kendilerinin de vakte gereksinimi var, bir anda önemli, olumlu bir sonuç beklemektense vakte yayılacak kademeli halde adımlar atılması ve buna paralel Türkiye’nin NATO üyeliğini onaylamasını bekliyorum. Bence Türkiye bekleyecek, istediklerini almadan bu ülkelerin üyeliklerini onaylamayacaktır. Tahminen burada ikili bir dizayn yapılabilir. Finlandiya’ya öncelik verilip akabinde İsveç’e yönelik bir adım olabilir. Türkiye’nin elinde çok değerli bir koz var ve bu kozu bekletecektir diye düşünüyorum.”